37 rocznica wybuchu II wojny światowej – spotkanie Klubu Literackiego „Brzeg”
wrzesień 8, 2015W 37 rocznicę wybuchu II wojny światowej warto uświadomić sobie, w jak trudnych warunkach trwało życie literackie. Zagrożenie, śmierć, niszczenie polskich wartości narodowych – powodowały u ludzi wrażliwych chęć pisania. Debiutowało wówczas całe pokolenie młodych poetów, zwanych pokoleniem Kolumbów, m.in. Tadeusz Gajcy, Roman Bratny, Czesław Miłosz.
Konspiracyjnie, pod pseudonimami wydawano po kilkadziesiąt egzemplarzy książek. Pisarze walczyli, pisali i ginęli, przeżywali swoje miłości głębiej i szybciej. Dlatego utwory są bardzo emocjonujące. Wspaniałe wiersze pozostawił Krzysztof Kamila Baczyński – wielki talent. Zginął jako uczestnik w powstaniu warszawskim, gdy nieopatrznie wychylił się przez okno. Zginęła jego młoda żona. Trzymała w rękach tomik Baczyńskiego. Ludzie w czasie okupacji czytali, podawali rękopisy z rąk do rak. Czytali dzieciom, żeby trwała pamięć o tych wydarzeniach. Twórczość powstała pod katastroficznym wrażeniem uważana jest za świadectwo tamtych lat. Dużego znaczenia nabrały też piosenki, eseje, opowiadania.
Pisarze tworzyli w łagrach i więzieniach, podnosili na duchu więźniów, m.in. Tadeusz Borowski, Adam Ważyk. Istniała potrzeba ocalenia od zapomnienia, więc powstawały pamiętniki, wspomnienia, m.in. Jerzego Andrzejewskiego, Zofii Kossak-Szczuckiej, Zofii Nałkowskiej, Marii Dabrowskiej, Aleksandra Kamińskiego.
Podtrzymująca ducha narodu literatura powstawała też poza granicami. Pisali: Julian Tuwim, Kazimierz Wierzyński, Jan Lechoń, Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Witold Gombrowicz, Arkady Fiedler, Ksawery Pruszyński.
O literatach okresu wojennego mówiliśmy na spotkaniu wrześniowym Klubu Literackiego „Brzeg”, który działa przy Związku Nauczycielstwa Polskiego o/ Brzeg. Uczciliśmy pamięć ich tekstami. Był to tylko wybór, ponieważ literatura wojenna jest bardzo bogata. Utwory prezentowali: Lucyna Ścisłowicz, Genowefa Kołakowska, Irena Florkowska, Stanisława Cierpisz, Krystyna Derlatka, Benia Fedorowicz, Róża Malczewska.
Okazało się, że i poeci z klubu mają wiersze o tematyce wojennej. „List siostry do żołnierza” przedstawił Józef Jeżewski, a Romana Więczaszek czytała wiersz inspirowany zwiedzaniem Podziemnego Miasta „Osówka” k/ Wałbrzycha – stron rodzinnych, obecnie bardzo sławnych z powodu „złotego pociągu”.
Romana W>